Türkiye-Suriye Ticaret İlişkileri: Geçmişten Günümüze Değişen Dinamikler
Esad yönetiminin çatışmalar öncesindeki dönemde, 2010 yılı Türkiye-Suriye ticari ilişkileri açısından oldukça önemli bir yıl olmuştur. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, 2010 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2,3 milyar doları bulmuş ve Türkiye’nin toplam dış ticaret hacmi içinde yüzde 0,77 gibi dikkat çekici bir paya ulaşmıştı. Bu dönemdeki dostane ilişkiler ve Suriye’nin ekonomik olarak daha istikrarlı yapısı, ticaretin temel dinamiklerini oluşturmuştu.
2011 ve Sonrası: Savaşın Gölgesinde Ticaret
2011’de başlayan iç savaşın ardından Suriye’deki ekonomik yapının hızla çökmesi, Türkiye ile ticaret ilişkilerini olumsuz etkilemiştir. Özellikle 2012 yılında ticaret hacmi 565 milyon dolara kadar gerilemiş ve Türkiye’nin toplam dış ticaret hacmine oranla yalnızca yüzde 0,14’lük bir paya düşmüştü.
Esad Rejimi Sona Erdi
Suriye’de Beşşar Esad yönetiminin sona ermesiyle birlikte yeni bir dönemin kapıları aralanmış durumda. 2024 yılı içerisinde ilk 10 aylık verilere göre, Türkiye ile Suriye arasındaki ticaret hacmi 1,4 milyar dolar seviyesinde bulunmaktadır. Bu rakam, Türkiye’nin toplam dış ticaret hacminin yüzde 0,26’sını oluşturuyor. İç savaşın başladığı 2011 yılına kıyasla bu oran yükselse de halen daha savaş öncesi ilişkilere yaklaşabilmiş değil.
En Fazla Değirmencilik Ürünleri İhraç Edildi
TÜİK’in verilerine göre, 2024 yılında Türkiye en fazla değirmencilik ürünleri ihraç etmiştir. Malt, nişasta, buğday gluteni gibi kalemlerde toplam 88 milyon 169 bin dolarlık ürün ihraç edilmiştir. Bu alanda ikinci sırada hayvansal ve bitkisel yağlar yer almaktadır. Türkiye, bu ürün grubundan 76,5 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirmiştir. Üçüncü sırada ise 75,6 milyon dolar ile plastik ve mamülleri yer almaktadır.
En Fazla Yağ İthal Edildi
2024 yılının ilk 10 ayı baz alındığında Türkiye, Suriye’den en fazla hayvansal ve bitkisel yağ ithal etmiştir. TÜİK verilerine göre, Türkiye bu dönemde 94 milyon dolarlık yağ ithalatı gerçekleştirmiştir. Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat ise 41,2 milyar dolar ile ikinci sırada yer almaktadır.
Yeni Dönem: İş Birlikleri ve Yeni Fırsatlar
Suriye’deki yeni yönetimle birlikte, ticaret yollarının yeniden açılması, sınır bölgelerindeki yatırımların artırılması ve karşılıklı iş birliği projeleriyle Türkiye-Suriye arasındaki ticari ilişkiler, yeniden filizlenebilir. Suriye’de yaşanan bu tarihi değişim, sadece siyasi değil, ticari anlamda da yeni fırsatları beraberinde getiriyor. Türkiye, bölgesel iş birliğini yeniden tesis ederek, Suriye ile ticaretini eski güçlü seviyelere taşıyabilir.
